Açık Rızanın Hizmet Şartına Bağlanması
Veri sorumlusu tarafından Kanunun 5 inci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (c) bendi kapsamında sözleşmenin taraflarına ait kişisel veri işlenmesi durumunda ayrıca açık rıza alması ve de açık rızayı üyeliğin ve hizmetin dolayısıyla sözleşmenin bir koşulu olarak dayatmasının;
– Diğer kişisel veri işleme şartlarının varlığı durumunda açık rıza alınmasının ilgili kişinin yanıltılması ve yanlış yönlendirilmesi dolayısıyla veri sorumlusunca hakkın kötüye kullanılması anlamına geleceği,
– Ayrıca hizmetin açık rıza şartına bağlanmış olmasının açık rızayı sakatlayacağı,
dikkate alındığında, bu durumun Kanunun 4 üncü maddesinde yer alan hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olma ve işlenme amacı ile bağlı, sınırlı ve ölçülü olma ilkelerine aykırılık teşkil etmesi nedeniyle, Kurul tarafından Kanunun 12 nci maddenin (1) numaralı fıkrası çerçevesinde veri güvenliğini sağlamaya yönelik gerekli teknik ve idari tedbirleri alma yükümlülüğünü yerine getirmeyen veri sorumlusu hakkında Kanunun 18 inci maddesi uyarınca idari yaptırım uygulanmasına karar verilmiştir.
Yorumumuz:
Bu karar, veri sorumlusunun bütün işledikleri kişisel veriler için açık rıza alması, bir anlamda açık rızanın hukuksuz işlemeyi her durumda hukuka uygun hale getiren anahtar olarak kullanılması engellenmiştir. Kararda açıkça “..Diğer kişisel veri işleme şartlarının varlığı durumunda açık rıza alınmasının ilgili kişinin yanıltılması ve yanlış yönlendirilmesi dolayısıyla veri sorumlusunca hakkın kötüye kullanılması anlamına geleceği..” belirtilmiştir. Gerçekten de açık rıza her zaman geri alınabilecek bir irade beyanıdır. Çalışanın kanunen işlenen kişisel verisi ya da sözleşmenin ifası için işlenen verisi için de açık rıza alınırsa ve ilgili kişi açık rızasını geri çekerse kişisel veri silinemeyecektir. Bu durumda ilgili kişiye karşı dürüstlük ilkesine aykırı bir şekilde yanıltma yapılmış olacaktır. Battaniye açık rıza (şemsiye açık rıza) hukuka ve dürüstlük kuralına aykırı bir işleme doğuracaktır.
Bu kararın diğer kısmı ise; hizmeti almanın açık rıza şartına bağlı olmasının açık rızanın özgür iradeyle açıklanmasını engelleyeceği için açık rızayı sakatlayacağı belirtilmiştir. Bir açık rızanın geçerli bir açık rıza olabilmesi için;
• Belirli bir konuya ilişkin olması
• Rızanın bilgilendirmeye dayanması
• Özgür iradeyle açıklanması
gerekmektedir.